Anadolu Alevilerinin önemli manevi şahsiyetlerinden (pirlerinden) biri de Hacı Bektaş Veli'dir. 1210 yılı civarında Nişapur'da doğmuş ve 1270 yılı civarında Nevşehir'de ölmüştür.

Hacı Bektaş Veli, Aleviliği Anadolu'da yayma misyonuna sahipti. Gençliğinde çeşitli hocalardan İslam'ın mistik yönü hakkında mükemmel bir eğitim aldı.

Olağanüstü insan sevgisi, hoşgörüsü, bilgeliği ve mucizevi gücüyle Anadolu'da pek çok takipçi buldu ve onların gönlünde ölümsüz bir yer edindi. İnsanlara manevi destek sağladı ve onlara yaşamlarını iyileştirmenin yollarını gösterdi.

İslam öğretilerinin bu kadar çok takipçi bulmasının nedenlerinden biri, öğretilerin Türk dilini bir kült dili haline getirmesidir. Bir başka neden de ruhanilerin alışılmadık öğretilerinin Sünnet'i ve dolayısıyla Şeriat'ı hiçe saymasıdır.

Öğretisinin felsefi ve mistik yönü halk şarkıcıları tarafından aktarıldı. En ünlü şair ve şarkıcılar arasında Yunus Emre ve Pir Sultan Abdal bulunmaktadır.

Hacı Bektaş Veli'nin görüşlerinin birçoğu bugün hala korunmaktadır.

Bazı anlamlı sözleri şunlardır:

- "Bilim dikkate alınmadığında yolun sonu belirsizdir."
- "Karanlığa ışık tutana şükürler olsun."
- "Eline, Diline, Beline sahip ol.
- "Araştırma sonsuz bir sınavdır"
- "Düşmanlarınızın bile insan olduğunu asla unutmayın".
- "Tüm kültürlere, dinlere ve halklara saygı gösterin."
- "İnsanın güzelliği, içsel varlığının güzelliğidir."
- "Ne ararsan, kendinde ara."
- "Birlikte, büyük, güçlü olacağız."

Alevi ahlak sistemi büyük ölçüde Hacı Bektaş Veli'nin şu sözlerine dayanır: Eline, Diline, Beline sahip ol" Bu, Hacı Bektaş Veli'nin kişinin hayatının yönüne dikkat etmesinin zorunda olduğu anlatan görüşlerinden biridir.